Topaic: Léirmheasanna

Is iniúchadh atá sa leabhar An Ghaeilge sa Dlí le Dáithí Mac Cárthaigh ar stádas na Gaeilge in Éirinn de réir an dlí. Déantar cur síos ar an reachtaíocht agus ar an gcásdlí a bhaineann leis an nGaeilge go stairiúil agus sa lá atá inniu ann. D’fhoilsigh Leabhar Breac...

Is cnuasach aistí atá sa leabhar Ag cur chun fónaimh: Údarás na Gaeltachta ó 1980 i leith, a chuir Gearóid Ó Tuathaigh agus Breandán Mac Suibhne in eagar agus a d’fhoilsigh Cló Iar-Chonnacht, agus léiríonn an leabhar stair Údarás na Gaeltachta óna bhunú sa bhliain...

Is bailiúchán drámaí é an leabhar Drámaí Bunscoile le Fil Uí Dhubhghaill, Micheál Ó Dubhghaill agus Jane Shimizu a bheadh an-oiriúnach do ranganna Naíonán go Rang a Dó i mbunscoileanna agus i nGaelscoileanna. Tá deich ndrámaí bunscoile nuascríofa sa leabhar. Roinntear...

Tá an cur síos a dhéantar ar shaothar an Chadhnaigh sa leabhar seo bunaithe ar pháipéir a léadh ag comhdháil a d’eagraigh Roinn Gaeilge Choláiste na Tríonóide, ar an 20 Samhain 2020. Deich gcinn d’ailt atá sa leabhar leis na húdair seo leanas: Cathal Ó Háinle, Máirín...

Réamhrá Is teach foilsitheoireachta é Foilseacháin Ábhair Spioradálta a bunaíodh sa bhliain 1956 ‘faoi choimirce Ord na nÍosánach, chun leabhair a sholáthar i nGaeilge ar ábhair a bhaineann le creideamh agus leis an gcultúr Críostaí’ (2025) agus is cinnte go dtagann...

 ‘Ní raibh de dhíth uirthi ach giota peataireachta’, a dúirt Eibhlín, an mháthair altrama, sa scannán An Cailín Ciúin agus í ag labhairt ar Cháit a bhí ag stopadh aici agus ag a fear Seán ar feadh míosa. Is iad Carrie Crowley agus Andrew Bennet a ghlac ról na...

Is annamh is iontach a deirtear. Nárbh iontach é, sa chás sin, nuair a d’fhoilsigh Evertype  STÓRCHISTE: Teasáras Aibítreach na Gaeilge le Nicholas Williams ag tús na bliana seo caite.  Is coincheap é féin an teasáras, nach raibh i dtraidisiún na Gaeilge go dtí...

Tugann John Walsh faoi anailís ar pholasaí rialtas na hÉireann i leith na Gaeilge ó bunaíodh an Stát in 1922 sa leabhar seo. Ón tús, léirítear gur ábhar casta é seo toisc go bhfuil polasaí teanga in Éirinn lán de ghnéithe a thagann salach ar a chéile le céad bliain...

Réamhrá Tá scéal brónach tragóideach Dheirdre agus Chlann Uisnigh i measc oidheanna Rúraíochta móra na Gaeilge. Is scéal clasaiceach é atá á léamh agus á athinsint le níos mó ná míle bliain.  I liosta foinsí, luann an Corpus of Electronic Texts (CELT)...

Is socheolaí é Pádraig Breandán Ó Laighin agus ba léachtóir le socheolaíocht in Ollscoil McGill, agus Ollamh le socheolaíocht i gColáiste Vanier é. Bhí ról lárnach aige sna feachtais chun stádas a bhaint amach don Ghaeilge mar theanga oifigiúil agus oibre de chuid an...

Scríbhneoir, scoláire agus aistritheoir ab ea Feargal Ó Béarra, a tógadh sa Spidéal agus a chaith tréimhsí i mbun taighde agus teagaisc san Iorua, sa Ghearmáin, i gCeanada agus i Meiriceá. Duine cruthaitheach, cumasach, ildánach ab ea é, agus is seoid í an leabhar seo...

Réamhfhocal Dhá dhráma – dráma Gaeilge agus dráma Béarla – i dtrí ghníomh is ea Cuma agus Claochmú / Mutagenesis le Deirdre Brennan. Is leaganacha athchóirithe cruthaitheacha iad na drámaí de sheanscéal miotaseolaíochta faoi bhandia an talaimh – Eachtra Airt Meic...

Chuir an tOllamh Breandán Ó Buachalla tús le hócáid bhliantúil in 1980 chun ómós a thabhairt do Mháirtín Ó Cadhain – mórscríbhneoir, oideoir, aistritheoir, gníomhaí polaitíochta agus cainteoir spreagúil a bhfuil a rian ar shaol na litríochta Gaeilge fós.  Le daichead...

Is cur síos atá sa leabhar Seacht dTír Seacht dTeanga le Diarmuid Johnson ar na daoine, ar na heachtraí agus ar na scéalta a casadh ar an údar i dtíortha na hEorpa le dhá scór bliain anuas, is é sin idir 1980 agus 2020.  Tugann sé blas tuisceanach cumasach don...

Cíorann an leabhar seo ceisteanna tábhachtacha, suimiúla maidir le nua-chainteoirí na Gaeilge .i. iad siúd nach cainteoirí dúchais iad ach a bhfuil (léibhéal áirithe) Gaeilge acu. Clúdaíonn an téarma seo go leor cainteoirí Gaeilge, iad siúd a bhfuil Gaeilge bhreá...

Is leabhar faisnéiseach é An Scéim a chuir Máirtín Coilféir in eagar.  Is cnuasach aistí é faoin nGúm, ó bunaíodh an comhlacht go dtí 2016.  Seoladh comhdháil lae chun comóradh a dhéanamh ar 90 bliain ó bunaíodh an Gúm sa Choláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath agus ba...

Leathchéad amhrán leis an gcumadóir aitheanta amhrán Gaeilge as Leitir Móir i gConamara Tom a’ tSeoighe atá sa leabhar Tom a' tSeoighe – Amhráin.  Cló Iar-Chonnacht a d’fhoilsigh an leabhar agus tá eagarthóireacht shlachtmhar néata déanta ag Síle Denvir agus ag Ciarán...

Réamhfhocal Ainmníodh Cathair na Gaillimhe mar Phríomhchathair Chultúir na hEorpa 2020 ach bhí ar na heagraithe go leor de na himeachtaí a bhain le ‘Gaillimh 2020’ a chur in oiriúint d’ardáin fhíorúla seachas d’ardáin bheo na bliana cinniúnaí sin.  Cé go mba dhúshlán...

Táirge deiridh ar thogra uaillmhianach atá sa leabhar Concise English-Irish Dictionary (NEID), an foclóir is údarásaí maidir le húsáid chomhaimseartha na Gaeilge.  Pádraig Ó Mianáin a d’fheidhmigh mar phríomheagarthóir ar an bhfoclóir seo, fear atá ag obair i ngort na...

Bailiúchán de bhreis agus caoga óráid ó aimsir Shócraitéas go dtí an lá atá inniu ann is ea Óráidí a chuaigh i gcion.  Cló Lováin, inphrionta de chuid Leabar Breac, teach foilsitheoireachta atá lonnaithe i nGaeltacht Chonamara, a d’fhoilsigh an leabhar.  Leabhar...

Aistriúchán stuama atá sa leabhar Ar Luch agus Ar Dhuine le Colmcille Ó Monacháin.  Is é seo an chéad eagrán Gaeilge den nóibhille cháiliúil Of Mice and Men a scríobh John Steinbeck sa bhliain 1937 é.  Sa bhliain 1946, scríobh Aodh Mac Dhubháin dráma darbh ainm...

Is é seo an tríú heagrán d’úrscéal gearr le Pádraig Ua Maoileoin a d’fhoilsigh Carbad ar dtús sa bhliain 1978.  Tá an scéal suite i mbaile beag na Scairte sna blianta díreach tar éis an Ghorta Mhóir.  Baile ‘gránna deas’ (5) is ea é dar leis an scéalaí agus mar a...

Is é Titley an chéad leabhar ó pheann Mháirtín Coilféir, ar léachtóir in Ollscoil Naomh Mícheál, Toronto, é.  Is critíc litríochta ar shaothar Alan Titley atá sa leabhar seo, a bhí mar ábhar PhD ag Coilféir agus é i mbun staidéir i gColáiste na Tríonóide.   Tá...

Tá eagarthóir an leabhair seo, Tadhg Ó hIfearnáin, ina Ollamh le Gaeilge in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh.  Chaith sé tréimhsí roimhe seo ag léachtóireacht agus i mbun taighde in Ollscoil Luimnigh, Ollscoil na Briotáine Uachtaraí, Ollscoil Uladh agus Ollscoil...

Ní hamháin go n-áirítear sa saothar scolártha, acadúil seo, An Ghaeilge sa Nua-Aoiseacht Dhéanach: an meon i leith éagsúlacht teanga sa Ghaeilge, plé cuimsitheach, ceannródaíoch ar an gclaochlú a tháinig ar an nGaeilge chomhaimseartha ó na 1960idí i leith, ach...

An té ar mian léi eolas a chur ar an aistriúchán liteartha Gaeilge cad é a dhéanfaidh sí? Is dócha go ndéarfaí léi, mar thosach, an t-uafás a léamh agus a scríobh, idir bhuntéacsanna agus aistriúcháin.  Seans go gcuirfí ina dhiaidh sin i dtreo na mórleabhar í, cinn a...

Leagan soléite, i nGaeilge an lae inniu, den tsraith thábhachtach scéalta ar a dtugtar ‘Táin Bó Cuailnge’ is ea an leabhar seo le Darach Ó Scolaí.  Cuireann Ó Scolaí an tseaneipic i láthair in ocht gcuid mar aon leis an Réamhscéal agus le Réamhrá gearr.  Mar a deir an...

Is treoirleabhar aistriúcháin é Ó Bhéarla go Gaeilge le hAntain Mac Lochlainn, as Cúil Raithin i gContae Dhoire.  Tá cuid mhór dá shaol caite i mbun aistriúcháin aige, mar atá le feiceáil ón saothar foilsithe a tháinig uaidh in imeacht na mblianta.  Bhain sé amach BA...

Éiríonn leis an oideachasóir agus an taighdeoir Pádraig Ó Duibhir rud nach bhfuil éasca a bhaint amach ina leabhar Immersion Education – Lessons from a Minority Language Context, is é sin, ábhar acadúil a chur i láthair i mbealach spéisiúil agus intuigthe don...

Is éard atá sa leabhar Súil Eile le Seán Tadhg Ó Gairbhí ná stair TG4 curtha i láthair i stíl na hiriseoireachta.  Deich gcaibidil san iomlán atá ann ina dtarraingíonn Ó Gairbhí ar thaighde fairsing forleathan.  Ransaíonn sé go leor foinsí éagsúla – leabhair acadúla,...

Réamhfhocal   Sna blianta 2001 agus 2010 d’fhoilsigh Cois Life dhá eagrán éagsúla de Gaolta Gairide: Rogha Dánta Comhaimseartha ar Théamaí Óige agus Caidrimh Teaghlaigh.  Cnuasaigh d’fhilíocht is ea iad atá curtha in eagar ag Máirín Nic Eoin.  Imleabhar...

Is é An Ríomhaire Ilteangach an chéad leabhar ó pheann Michal Boleslav Měchura, ar teicneolaí teanga agus ailtire faisnéise as Poblacht na Seice é.  Cé nach mbeadh cur amach ag an ngnáthdhuine ar na teidil phoist sin, is féidir a rá go simplí gur saineolaí é ar an...

Aistriúchán stuama atá sa tsraith leabhar[1] seo atá bunaithe ar an tsraith Bhéarla The Secret Seven leis an údar iomráiteach Enid Blyton.  Foilsíodh an tsraith Bhéarla sa bhliain 1987 agus thug na haistritheoirí Caitlín Ní Chualáin, Máirín Ní Ghadhra, Marion Ní...

Sa leabhar Cinnlínte: Saol an Iriseora, déanann an t-údar, Deaglán de Bréadún, cur síos ar na buaicphointí éagsúla óna ré mar iriseoir le The Irish Times agus The Irish Sun.  Tá clú agus cáil ar de Bréadún de bharr a chuid iriseoireachta, chomh maith lena chuid...

Bailiúchán tathagach d’ocht n-alt déag atá san imleabhar seo ina dtugann iarmhic léinn, iarchomhghleacaithe agus cairde ómós don scoláire ceannródaíoch, an tOllamh Nollaig Mac Congáil.  Seachas réamheolas a thabhairt sa Réamhrá ar ábhar na n-alt, cuireann na...

Is é Béaloideas iris an Chumainn le Béaloideas Éireann.  Tá sí á foilsiú go rialta ó 1927, bliain bhunaithe an Chumainn, agus is é Béaloideas 2016 an 84ú heagrán den iris seo a chlúdaíonn réimse leathan ábhar bainteach le béaloideas agus cultúr.  Iris dhátheangach í a...

  Is ó pheann an údair Aidan Doyle an leabhar A History of the Irish Language from the Norman Invasion to Independence. Tá céim mháistreachta ag Doyle sa Nua-Ghaeilge agus céim dhochtúireachta aige sa teangeolaíocht.  Chaith sé roinnt ama ag múineadh thar lear agus in...

Is léirmheas é seo ar an leabhar Cruinneas ó pheann an údair Antain Mac Lochlainn. Bhain        Mac Lochlainn BA sa Léann Éireannach agus PhD sa Nua-Ghaeilge amach in Ollscoil Uladh. Ina dhiaidh sin chaith sé tréimhsí ag obair i réimse na Gaeilge le RTÉ, Foinse, Bord...

Is seoid é an leabhar seo i measc na seod eile a foilsíodh mar chuid den tsraith Lúb ar Phár de chuid an chomhlachta Cois Life. Is é seo an t-ochtú leabhar sa tsraith agus leanann sé eiseamláir na leabhar a foilsíodh roimhe, i dtaca le hardchaighdeán an taighde agus...

Is ó pheann an údair Fidelma Ní Ghallchobhair an leabhar Ár dtéarmaí féin. Tá Ní Ghallchobhair ar dhuine de na saineolaithe is tábhachtaí maidir le téarmaíocht na Gaeilge de agus is léir sin ó na blianta taithí a fuair sí agus í ag obair leis an nGúm agus leis an...

Bunaíodh an iris acadúil phiarmheasúnaithe seo, ar iris mhór le rá i réimse na pleanála teanga í, sa bhliain 1977.  Eisíonn foilsitheoirí na hirise, John Benjamins, trí eagrán in aghaidh na bliana i gcomhar leis an Ionad um Thaighde agus Doiciméadacht ar Fhadhbanna...

Tá Translation in the Digital Age leis an Ollamh Michael Cronin, ar an dara heagrán sa tsraith New Prospectives in Translation Studies atá foilsithe ag Routledge, sraith a dhíríonn ar na hathruithe suntasacha atá tagtha ar réimse an aistriúcháin le blianta beaga...

Is iris phiarmheasúnaithe í seo ina bhfuil plé ar réimse leathan topaicí a bhaineann le cúrsaí teangeolaíochta, sochtheangeolaíochta, pleanáil teanga agus teagasc teangacha.  Cuireadh tús leis an iris in 1980 agus foilsíonn Routledge seacht n-eagrán sa bhliain....

Seo é an tríú heagrán den leabhar seo a bhaineann go sonrach le réimse an aistriúcháin.  Tá uasghrádú déanta ag Jeremy Munday air agus tá leagan amach agus dearadh an leabhair simplí.  Ina theannta sin, tá an leabhar furasta le léamh cé go bhfuil ábhar an leabhair...

Is bailiúchán d’ailt thábhachtacha, a scríobhcuid de na húdair is tiomráitíagus is ceannasaí iréimse na sochtheangeolaíochta,atá sa leabhar seo. Tá fáil ar ábhair a bhaineann le gach ceann de cheisteanna lárnacha an réimse agus, chomh maith le léirmheas ginearálta ar...